Mülakatlarda Parlayın: S.T.A.R. Tekniği ile Etkili Anlatım

Mülakatlar, bir adayın işe alınmasında kritik bir rol oynar, çoğu zaman da oldukça streslidir. Özellikle yetkinlik bazlı mülakat sorularında verilecek yanıt, belli bir metotla sunulmalıdır. İşte tam da burada S.T.A.R. metodu devreye giriyor. Bu metod, yaşadığımız durumu anlatmanın en etkili yollarından biridir, işe alım uzmanları tarafından da bu çerçevede anlatmamız beklenir.

S.T.A.R. metodunu detaylıca inceleyecek ve gerçek hayattan örneklerle nasıl uygulanacağınıza dair ipuçları sunacağız. Artık mülakatlara daha fazla güvenle girebilirsiniz! Hadi gelin başlayalım.

S.T.A.R. Framework Nedir?

Tahmin edebileceğiniz gibi bu yapı, Situation (Durum), Task (Görev), Action (Aksiyon) ve Result (Sonuç) kısaltmalarının birleşiminden oluşur.

S.T.A.R. framework'ü, bir olayı anlatırken olayın bağlamını, bireyin üstlendiği görevi, aldığı aksiyonları ve elde edilen sonucu belirli bir yapı içinde ifade etmeye dayanır. Bu yaklaşım, iletişim becerilerini artırmanın yanı sıra mülakatlarda ve profesyonel başarı hikayesi anlatımlarında da oldukça etkilidir. Her bir aşama şu şekilde ayrıntılı olarak incelenebilir:

1. Situation (Durum)

Gerçeklik

Bu kısım, belirli bir durumu anlamanızı sağlar. Bir problem, bir proje veya bir olay gibi belirli bir olay veya senaryo hakkında bilgi verilir. Yani, problem nedir, proje neyle ilgilidir veya olayın özeti nedir gibi. Bu, adayın olayı nasıl kavradığını anlamamız için önemlidir. Kısaca özetlemek gerekirse, situation adımında, sorunun (ya da durumun) ne olduğundan, neler yaşandığından, bu duruma kimlerin dahil olduğundan bahsedilmeli.

2. Task (Görev)

Başlarken Belirlenen Hedef

Bu bölümde, adayın bu belirli durumda karşılaştığı görevi belirtmesini beklenir. Görev, adayın rolünü, sorumluluklarını ve hedeflerini anlatmalıdır. Bu, adayın belirli bir senaryoda nasıl bir rol üstlendiğini ve ne tür bir beklentiyle karşılaştığını anlamamızı sağlar. Kısaca özetlemek gerekirse, task adımında, karşılaşılan bu durumda sizin görevinizin ne olduğundan, sorunu çözmek için ne gibi sorumluluklar aldığınızdan bahsedilmeli.

3. Action (Aksiyon)

Adımlar ve Kararlılık

Bu bölümde, adayın belirli görevi başarmak için ne tür adımlar attığını ve hangi becerileri kullandığını anlatması beklenir. Adayın problemleri çözme, iletişim, liderlik veya işbirliği yeteneklerini değerlendirmek için önemlidir. Kısaca özetlemek gerekirse, action adımı aynı zamanda S.T.A.R metodunun en önemli adımı sayılabilir. Bu adımda, karşılaşılan bu sorunu çözüme kavuşturmak için neler yaptığınızdan, bu duruma dahil olan kişilerin verdiği tepkiler ve bu tepkiler neticesinde aldığınız aksiyonlardan bahsedilmeli.

4. Result (Sonuç)

Başarı ve Öğrenme

Adayın aksiyonlarının sonuçlarını anlatması beklenir. Yani, adayın kararları ve çabalarının sonucunda ne tür bir etki yarattığını, neler öğrendiğini ve nasıl bir değer kattığını görmemizi sağlar. Ayrıca, adayın başarılarından ders çıkarıp çıkarmadığını da değerlendirebiliriz. Kısaca özetlemek gerekirse, result adımı, S.T.A.R metodunun en önemli ikinci adımı sayılabilir -ya da en önemli iki adımından biri-, bu adımda sonuç olarak neyi veya neleri başardığınızdan ve sonuç olarak bu durumdan kendinize kattıklarınızdan ve bununla birlikte aldığınız geri dönüşlerden bahsedilmeli.

Eğer buraya kadar kafanızda net bir görüntü oluşmadıysa, endişelenmeyin. Birkaç örnekle pekiştirelim ve daha iyi hale getirelim.

Gerçek Dünyaya Uyarlayalım: Mülakatlar

Birkaç örnekle birlikte, mülakatlarda işe alım uzmanlarının sıklıkla sorduğu bazı soruları, bu metoda uygun şekilde örneklendirelim.

Örnek 1:

Soru: Daha önce, kısa süre içinde bir görevi tamamlamanız gerektiğinde ne yaptınız?

Cevap: Bu tip durumlar, hızlı karar verme ve etkili bir şekilde harekete geçme becerilerini test eden önemli anlardır. Benzer bir durumu daha önce yaşadığım bir proje üzerinden anlatarak başlayabilirim.

Situation (Durum):

Önceki projemde/işimde/şirketimde, acil bir istem üzerine, olması gereken sürenin yarı yarıya altında bir sürede büyük bir sunum hazırlamam gerekiyordu. Bu sunum, kritik bir toplantının temel parçasıydı.

Task (Görev):

Görevim, belirlenen süre zarfında etkili bir sunum hazırlamaktı. Hem içeriği hem de sunum formatını oluşturup sunum yapmak benim sorumluluğumdaydı.

Action (Aksiyon):

Öncelikle, acil talebi kabul ettiğimde, hemen bir ekip toplantısı düzenledim. Her bir üyenin güçlü yanlarını ve katkılarını değerlendirerek, görevler dağıtıldı. Ayrıca, benimle aynı hedefe ulaşmak için çalışacaklarından emin olmak adına ekip üyeleriyle açık bir iletişim kurduk. Ayrıca, sunumun ana mesajını ve temel noktalarını belirlemek için hızlı bir beyin fırtınası yaptık.

Result (Sonuç):

Sonuç olarak, belirlenen süre zarfında başarılı bir sunum hazırladık. Ekip üyelerinin uyumlu çalışması sayesinde, hem içerik hem de sunum formatı hızlı ve etkili bir şekilde oluşturuldu. Bu, toplantının başarılı geçmesine ve projenin ilerlemesine önemli bir katkıda bulundu.

Bu örnek yapıdaki cevap, S.T.A.R. framework'ünü kullanarak durumu, görevi, alınan aksiyonları ve elde edilen sonucu etkili bir şekilde aktarıyor. Bir başka örnekle pekiştirelim;

Örnek 2:

Soru: Daha önce bir projede beklenmedik bir zorlukla karşılaştınız mı? Bu durumu nasıl yönettiniz ve sonuç olarak ne elde ettiniz?

Cevap: Elbette, bu tür durumlar iş dünyasında kaçınılmazdır. Beklenmedik bir zorlukla karşılaştığım en çarpıcı örneklerden birini paylaşabilirim:

Situation (Durum):

Önceki işimde, büyük bir müşterinin projemizin teslim tarihini öne çektiğini ve bu yeni tarihe uygun bir şekilde hazırlanmamız gerektiğini öğrendik. Bu, projenin karmaşıklığı göz önüne alındığında, gerçekten beklenmedik ve zorlu bir durumdu.

Task (Görev):

Görevimiz, projeyi yeni teslim tarihine yetiştirmek ve müşterinin taleplerini karşılamaktı.

Action (Aksiyon):

İlk olarak, durumu dikkatlice değerlendirdik ve acil ihtiyaçları belirledik. Ardından, ekip üyeleri arasında bir kriz toplantısı düzenledik. Herkesin özel becerilerini kullanabileceği ve projenin farklı yönlerini ele alabileceği bir plan oluşturduk. Ekip içi iletişimi güçlendirdik ve herkesin neler yapması gerektiğini net bir şekilde anlamasını sağladık. Ayrıca, gelişen olayları izlemek ve gerekirse planı revize etmek için düzenli güncellemeler yapmaya başladık.

Result (Sonuç):

Bu sıkı çalışma ve ekip işbirliği sayesinde, projeyi yeni teslim tarihine yetiştirdik ve müşterinin beklentilerini aştık. Bu deneyim, ekip içi bağları güçlendirdi ve hızlı karar verme yeteneğimizi geliştirdi. Ayrıca, müşterimizin projeye olan güvenini artırdık ve uzun vadeli bir iş ilişkisi kurduk.

Bu örnekte de, S.T.A.R. framework'ünü kullanarak durumu, görevi, alınan aksiyonları ve elde edilen sonucu etkili bir şekilde aktardık.

Örnek 3:

Soru: Bir ekip üyesinin veya iş arkadaşınızın iş performansı düşük olduğunda, nasıl bir yaklaşım benimser ve bu durumu nasıl çözerdiniz?

Bu tür durumlar, ekip çalışmasının temel bir parçasıdır ve her zaman çözülmesi gereken bir konudur. Benzer bir durumu daha önce tecrübe ettim.

Situation (Durum):

Geçtiğimiz yıl, bir projede çalışırken, bir ekip üyesinin performansında belirgin bir düşüş fark ettim. Bu, projenin ilerlemesini olumsuz yönde etkiliyordu.

Task (Görev):

Görevim, bu durumu etkili bir şekilde ele alarak, hem projenin başarısını hem de ekip üyesinin performansını geliştirmekti.

Action (Aksiyon):

İlk olarak, durumu daha yakından incelemek adına ekip üyesi ile bir toplantı düzenledim. Açık ve samimi bir iletişim kurarak, ekip üyesinin neden performans düşüşü yaşadığını anlamaya çalıştım. Ardından, ekip üyesinin güçlü yönlerini ve zayıf noktalarını belirlemek için bir değerlendirme yaptık. Ekip üyesinin yeteneklerini en iyi şekilde kullanabileceği görevler atadık ve destekleyici bir çalışma ortamı oluşturduk. Ayrıca, belirli hedefler belirledik ve bu hedeflere ulaşmak için birlikte çalışacağımız bir plan oluşturduk.

Result (Sonuç):

Bu yaklaşımın sonuçları olumlu oldu. Ekip üyesi, kendisine verilen görevleri daha etkili bir şekilde yerine getirmeye başladı ve projenin ilerlemesi hızlandı. Ayrıca, ekip üyesinin motivasyonu arttı ve çalışma ortamında olumlu bir değişiklik gözlemledik. Bu deneyim, benim için işbirliği ve çözüm odaklılık konularında önemli bir öğrenme fırsatı oldu.

Bu örnekte de, S.T.A.R. framework'ünü kullanarak durumu, görevi, alınan aksiyonları ve elde edilen sonucu etkili bir şekilde aktardık.

Sonuç

Sonuç olarak, S.T.A.R. metodunun her aşaması, deneyimlerinizi yapılandırarak anlatmanın önemli bir yoludur. Bu yöntem, sadece mülakat sürecinde değil, aynı zamanda iş yaşamınızın her alanında etkili iletişim sağlar. Durumu belirlemek, görevi netleştirmek, aksiyonları planlamak ve sonuçları gözler önüne sermek, başarıya giden yolda adımlarınızı sağlamlaştırır.

Bu süreçte, kendinizi ve yeteneklerinizi doğru ifade etmek için S.T.A.R. metodunu kullanarak, işverenlerin ve ekip arkadaşlarının gözünde daha etkili bir izlenim bırakacaksınız. Ayrıca, bu yaklaşım, sorunları çözme becerilerinizi geliştirerek iş performansınıza olumlu etkiler sağlar.

Artık, herhangi bir durumu ele alırken, S.T.A.R. metodunu zihninizin bir köşesinde bulundurarak, kendinizi daha etkili bir şekilde ifade edebilir ve potansiyelinizi en üst seviyeye çıkarabilirsiniz.

Umuyorum ki bu yazımla sizlere, işe alım uzmanlarının favori sorularını yanıtlamakta ve hatta iletişim becerimizi kuvvetlendirme konusunda destek olabilmişimdir. Artık yetkinlik bazlı mülakat sorularında ipin ucu bizim elimizde. Diğer yazılarıma da göz atmayı unutmayın. Bir sonraki blog yazımda tekrar görüşmek üzere, hoşça kalın!

Referanslar

• Margaret McAllister , Florin Oprescu , Teresa Downer , Michael Lyons , FionaPelly & Nigel Barr (2013): Evaluating STAR – a transformative learning framework: interdisciplinaryaction research in health training, Educational Action Research, 21:1, 90-106